Luidsprekerlijnbewaking

Naast de audioversterker zal in een type A ontruimingsinstallatie gebruik gemaakt worden van luidsprekerlijnbewaking. De luidsprekers zijn aangesloten op een luidsprekerkabel. 

De luidspreker-aansturing kan weer op diverse wijze geschieden en hier zijn dan ook diverse technologieën voor bedacht en ontwikkeld. Grofweg kun je deze indelen in de navolgende categorieën :


1. Steekleiding

2. Impedantiemeting

3. Lusbekabeling


Deze 3 categorieën worden hieronder besproken.

Steekleiding

Dit is de oudste vorm van signaalbekabeling. De 100 Volt uitgang van een versterker wordt verbonden met een signaalkabel en feitelijk kun je een zeer groot aantal luidsprekers steeds aan deze signaalkabel verbinden.


Men dient zorg te dragen dat het totale vermogen van alle luidsprekers gezamenlijk het uitgangsvermogen van de versterker niet overschrijd daar anders de versterker onherroepelijk wordt vernield of in ieder geval de beveiliging zal worden aangesproken en de versterker wordt afgeschakeld.


Aan het einde van de lijn is een weerstand gemonteerd zodat er een bewaking kan worden gemaakt door de aanwezigheid van de weerstand te testen. Hiermee kun je een kortsluiting of een onderbreking vaststellen.


Op een steekleiding mogen voor ontruimingsdoeleinden maximaal 25 luidsprekers worden gemonteerd.


De montage van de luidspreker is eenvoudig. Aansluiting 1 van de luidspreker aan ader 1 en aansluiting 2 van de luidspreker aan ader 2. De luidspreker is dus steeds parallel aangesloten aan de kabel. Daarom wordt het ook een steekleiding genoemd.


De luidspreker bevat een condensator om deze gelijkstroom technisch te scheiden van de kabel. Indien dit niet wordt gedaan is het niet eenvoudig om de lijn te testen. Steekleiding is betrouwbaar in dagelijks gebruik en wordt nog steeds veel toegepast, echter een aantal kanttekeningen zijn op zijn plaats en belangrijk:


Een kabel voor steekleiding dient altijd in functiebehoud te worden uitgevoerd. Dit is kostbaar aangaande montagewerkzaamheden en gebruik van materialen en daardoor heeft steekleiding ook weer zijn beperking. Tevens zal bij een kabelbreuk de installatie niet of nog gedeeltelijk werkzaam zijn. Bij kortsluiting in de kabel zal deze tak van de installatie helemaal niet meer werken en wellicht problemen in de versterker veroorzaken met alle gevolgen van dien. Dit is echter op te lossen door een andere techniek te kiezen, de toepassing van lusbekabeling.


Een ontruimingscentrale met steekleiding technologie is interessant in aanschaf maar als de installatieprijs er bij wordt opgeteld zal een systeem met lusbekabeling uiteindelijk goedkoper zijn. Het grote verschil met lusbekabeling is het navolgende:


- Bij lusbekabelingis het gebruik van functiebehoudkabel niet noodzakelijk, dus lagere kabelprijs;

- Bij lusbekabeling hoeft de bekabeling niet om de 30cm gebeugeld te worden, dus lagere montageprijs


Het is dus zaak de totale investering van type bekabeling en werkzaamheden tegen elkaar af te wegen en dus kritisch te bekijken.

Impedantiemeting

Signaalbekabeling met een impedantiemeting is een variant van de steekleiding. Het grootste verschil met een steekleiding is dat de luidsprekers geen condensator bevatten en alle luidsprekers parallel in het netwerk hangen. Ook kan met een impedantiesysteem stervormig bekabeld worden zodat op een zone diverse takken kunnen worden aangesloten.


Doordat alle luidsprekers dus gemeten worden is het mogelijk dat bij uitval van een luidspreker dit gedetecteerd kan worden.


Tenslotte is met behulp van een Brug van Wheatstone een klein verschil in een impedantie feilloos vast te stellen. Er zijn fabrikanten die deze techniek toepassen en het zal ongetwijfeld goed werken. Vanuit de praktijk in andere elektronische toepassingen is bekend dat een kleine instabiliteit in het netwerk, bijvoorbeeld veroudering van kabel, een onbalans teweeg zal brengen en foutieve meldingen zal genereren.


Een kabel voor impedantieleiding dient altijd in functiebehoud te worden uitgevoerd. Dit is kostbaar aangaande montagewerkzaamheden en gebruik van materialen en daardoor heeft impedantiemetingleiding ook weer zijn beperking. Tevens zal bij een kabelbreuk de installatie niet of gedeeltelijk werkzaam zijn. Bij kortsluiting in de kabel zal deze tak van de installatie helemaal niet meer werken en wellicht problemen in de versterker veroorzaken met alle gevolgen van dien.


Dit is echter op te lossen door een andere techniek te kiezen, de toepassing van lustechnologie.


Een ontruimingscentrale met impedantiemeting is interessant in aanschaf maar als de installatieprijs er bij wordt opgeteld zal een systeem met lusbekabeling uiteindelijk goedkoper zijn. Het grote verschil met lusbekabeling is het navolgende:


- Bij lusbekabeling is het gebruik van functiebehoudkabel niet noodzakelijk, dus lagere kabelprijs;

- Bij lusbekabeling hoeft de bekabeling niet om de 30cm gebeugeld te worden, dus lagere montageprijs.


Het is dus zaak de totale investering van type bekabeling en werkzaamheden tegen elkaar af te wegen en kritisch te bekijken.

Luskabelbewaking

De verreweg meest te prefererende techniek is de zogeheten lusbekabeling. Vanaf de centrale gaat de luidsprekerlijn het veld in en de andere zijde van deze lijn is ook weer op de centrale aangesloten.


Even eenvoudig gesteld: wat er in gaat is aan de andere kant ook weer te meten. Een super betrouwbaar systeem. Binnen de ontruimingscentraletechnologie gaat dit systeem echter nog een stapje verder. Binnen een geografische sector of zelfs per luidspreker is een isolator gemonteerd.


Deze isolator meet het signaal op de ingaande en uitgaande kabelzijde en er wordt getest op kortsluiting of onderbreking van de kabel. In beide gevallen zal de isolator op het moment van een probleem het verdachte kanaal afschakelen. De ring is dan niet meer rond.


Door middel van de lustechnologie zijn we in staat om vanaf twee zijdes te voeden. Op onderstaande afbeelding is te zien hoe dit wordt gerealiseerd.


In de standaard situatie wordt er gevoed vanaf het rechterkanaal naar isolator 0. Het signaal gaat vervolgens door naar isolator 1 enz. tot isolator nn. Het signaal wordt vervolgens doorgezet naar de loopmonitor en het uitgaande signaal wordt gemeten door de loopmonitor. We hebben hier een volledig gemonitord systeem staan.


Als nu bijvoorbeeld de kabel tussen de tweede en de derde isolator wordt kortgesloten of onderbroken, dan zal de rechterkant van de tweede isolator en de linkerkant van de derde isolator de verbinding onderbreken. Doordat er echter vanaf twee zijdes wordt gevoed, blijft het volledige veld van luidsprekers in bedrijf. Gaat nu vervolgens de kabel tussen de eerste en de tweede isolator kapot, dan zal luidspreker 1 en 2 buiten werking zijn. De rest blijft gewoon in werking.


'U begrijpt, dit is een super betrouwbaar en effectief systeem'


Bovengenoemde situatie is een reële situatie tijdens brand. Het luidsprekerveld zal steeds verder aangetast worden door de brandhaard, maar het systeem blijft in werking.


Een zeer groot voordeel is het feit dat de bekabeling niet hoeft te worden uitgevoerd als functiebehoud met een tijd van bijvoorbeeld 30 minuten. Dit scheelt aanzienlijk in de installatieprijs. De lusbekabeling kan in standaard kabelkokers worden gelegd, dus de montagetijd is aanmerkelijk korter.


Ook dient aandacht te worden geschonken aan de montage van bekabeling in de isolator. In de praktijk is gebleken dat schroefverbindingen nog wel eens tot storingen konden leiden. De kabelader werd nog wel eens verkeerd in de klem aangebracht. Door juiste connectoren toe te passen dalen de faalkosten voor de aanleg drastisch. Het is echt zaak hier aandacht aan te schenken in de offertefase. Simpelweg op prijs selecteren is te kort door de bocht.


'Het blijkt toch dat na oplevering problemen kunnen ontstaan wegens onjuiste werking en dit leidt altijd tot discussies'


Isolatoren zijn altijd systeemgebonden aan de ontruimingscentrale. De isolator dient echter wel te beschikken over een CE keuringscertificaat conform de norm EN54-17:2008. Dit is een productnorm speciaal vervaardigd voor isolatoren in brandbeveiligingssystemen. Alleen een EN54-16 certificaat is onvoldoende.


Isolatoren kunnen worden geplaatst per geografische zone of per luidspreker. Per luidspreker verdient altijd de voorkeur. Het is veiliger en bekabelingtechnisch veel eenvoudiger, ergo indien elke luidspreker niet beschikt over een isolator, dient men alsnog de bekabeling in functiebehoud uit te voeren. Het beoogde terugverdieneffect door minder isolatoren te gebruiken is hiermee onmiddellijk teniet gedaan.

Benieuwd wat wij voor jou kunnen betekenen?


Neem dan contact met ons op en vul het contactformulier in of bel naar 085 877 00 78


Wij hebben ervaring in het ontwerpen, installeren en onderhouden van ontruimingsinstallaties. Wij zijn dus de geschikte partner voor de bekabeling. 
Wij maken graag kennis!